Nice2Kn #13. De Nederlandse comparitiemethode.

B:.Br:.

Het maçonnieke spreken is een permanente oefening in zelfbeheersing en respect voor de ander” schrijft Br:. René Pieyns (GOB) in zijn Encyclopedie van de Blauwe Vrijmetselarij. Fonds Marcel Hofmans, Brussel,2003. . “Degene die het woord neemt, doet dit met mate, met een sober taalgebruik, zonder misplaatste retoriek of gesticulaties”, aldus Br Guy Bastiaeensen (GOB) in Maçonnieke etiquette, Academic and Scientific Publishers NV, Brussel 2016, p.40.  

Tijdens zittingen is de verbale russenkomst aan strikte regels onderworpen. Men krijgt slechts het woord wanneer men het heeft gevraagd aan de A:.M:. via zijn Opziener. In principe vraagt men slechts éénmaal het woord over eenzelfde aangelegenheid en men richt zich altijd tot de A:.M:., nooit rechtstreeks tot een andere Broeder. Men beoogt aldus  een maximale maçonnieke hoffelijkheid, zelfbeheersing en respect voor de ander en een vrijwaring van de Broederlijke sfeer, een plicht voor elke Broeder. 

Bij nabesprekingen van bouwstukken moet erover gewaakt worden dat deze plicht niet vergeten wordt.  Bij “Comparities” zoals we ze vinden in Nederlandse Loges, tracht men hier de hand aan te houden. Een “Comparitie” is een in maçonnieke stijl gehouden vergadering van Broeders, waarin geen rituele werkzaamheden worden verricht, behoudens een korte opening en sluiting, het zgn. “klein ritueel”.  

Bouwstukken en nabespreking worden in Nederland  georganiseerd onder de vorm van een “Comparitie”. Deze impliceert de toepassing van de maçonnieke spreekstijl. Nadat de Spreker zijn bouwstuk heeft opgeleverd, kan men vragen stellen of een inbreng geven, doch slechts nadat men via zijn Opziener (men zit meestal in U-vorm, met een Oosten, een Noorderkolom en een Zuiderkolom) het woord heeft gekregen. De Spreker kan direct antwoorden dan wel pas nadat allen die het woord vroegen, hun inbreng hebben gedaan, waarna een tweede of zelfs derde ronde wordt gedaan tot wanneer het onderwerp uitgeput is. Doordat in principe een Broeder, na het woord te hebben gekregen, tijdens de spreekronde slechts éénmaal een inbreng mag doen en moet wachten op een tweede spreekronde voor een verdere repliek, wordt vermeden dat de nabespreking gemonopoliseerd wordt door een interveniërende Broeder c.q. escaleert in een discussie tussen Spreker en één enkele Broeder-intervenant. De methode werkt ook de noodzakelijke zelfbeheersing en respect voor de ander in de hand. 

Bij Athanor zijn in het Ritualenboek de teksten m.b.t. “Studieloge in de Tempel” en “Studieloge in het Voorhof” opgenomen. Deze zijn in grote mate geïnspireerd door de “Comparitie”-methode. In de praktijk worden ze zelden toegepast. 

M:.Br:.Gr:.

JT